Zaciągnięcie kredytu najczęściej wiąże się z koniecznością poniesienia różnego rodzaju opłat występujących w umowie kredytowej pod nazwą prowizji, opłat przygotowawczych czy administracyjnych. Są to tzw. pozaodsetkowe koszty kredytu, które zdefiniowane zostały w art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Wskazana ustawa definiuje pozaodsetkowe koszty kredytu jako wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach. Wysokość przedmiotowych kosztów może nawet równać się kwocie rzeczywiście udostępnionej kredytobiorcy z tytułu zawarcia umowy o kredyt konsumencki, tak więc dodatkowe opłaty mogą osiągać naprawdę wysoki poziom.
Decydując się na kredyt konsument w każdym czasie ma prawo spłacić go w całości lub części przed terminem określonym w umowie. Wielu kredytobiorców jednak nie wie, że w przypadku, gdy spłacili kredyt przed terminem mają prawo żądać zwrotu części kosztów poniesionych w związku z zaciągnięciem kredytu, a bank w świetle obowiązującego prawa zobowiązany jest do ich zwrotu. Prawo do zwrotu części kosztów w związku z wcześniejszą spłatą reguluje art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, zgodnie z którym, jeżeli spłaciliśmy kredyt w całości lub w części przed terminem wskazanym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.
Konsument zdecydował się na kredyt w wysokości 5000,00 zł na okres 3 lat. Bank pobrał dodatkowe opłaty w postaci prowizji oraz opłaty przygotowawczej w łącznej wysokości 2000,00 zł. Kredyt został przez konsumenta spłacony już po roku. Pozaodsetkowe koszty przewidziane za okres 1095 dni (3 lat) wyniosły 2000,00 zł, natomiast kredyt został spłacony po 365 dniach (1 rok), w związku z czym za okres obowiązywania umowy bankowi należy się kwota 667,00 zł. Tak więc bank w związku ze wcześniejszą spłatą kredytu powinien zwrócić konsumentowi kwotę 1333 zł za okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł te koszty na początku obowiązywania umowy.
Dla kredytobiorców ważna jest interpretacja art. 49 ust. 1 wspomnianej ustawy dokonana przez Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgodnie z którą wspomniany artykuł należy rozumieć w ten sposób, iż w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego następuje obniżenie wszystkich możliwych kosztów takiego kredytu, niezależnie od ich charakteru i niezależnie od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę a redukcja kosztów ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Banki jednak niechętnie dobrowolnie zwracają wcześniej pobrane opłaty za różne czynności lub usługi związane z obsługą kredytu, pomimo tego, iż zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim, jeśli konsument wcześniej spłacić kredyt, to bank zobowiązany jest do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Wspomniane rozliczenie obejmuje zwrot nadpłaconej kwoty. Instytucje kredytowe uważają jednak, że zwrot prowizji się nie należy, ponieważ ten składnik kosztów nie jest uzależniony od okresu kredytowania. Stoją na stanowisku, że jest to opłata pobierana za jednorazowe czynności związane z udzieleniem kredytu.
We wrześniu 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-383/18 wydał ważny wyrok dla posiadaczy kredytów konsumenckich. TSUE stanął po stronie konsumentów i wskazał, że w przypadku spłaty kredytu w całości przed terminem określonym w umowie, obowiązek obniżenia całkowitego kosztu kredytu wynikający z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, odnosi się do wszystkich kosztów, w tym prowizji, a nie tylko wyłącznie do tych rozłożonych w czasie, jak odsetki czy ubezpieczenie. Trybunał stwierdził, że ograniczenie możliwości obniżenia całkowitego kosztu kredytu jedynie do kosztów wyraźnie związanych z okresem obowiązywania umowy, pociągałoby za sobą ryzyko, że konsument zostanie obciążony wyższymi jednorazowymi płatnościami w chwili zawarcia umowy o kredyt. Kredytodawca mógłby bowiem próbować ograniczyć do minimum koszty zależne od okresu obowiązywania umowy. Należy wiedzieć, że decyzja TSUE obejmuje tylko kredyty konsumenckie w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim z 2011 roku. Jest to kredyt udzielony przez bank konsumentowi, czyli osobie, która wzięła go na cel, który nie jest związany z prowadzeniem firmy. Zgodnie z ustawą kwota tego kredytu nie może przekroczyć 255 550 zł. UOKiK podkreśla, iż wyrok TSUE oznacza, że gdy wcześniej spłacimy kredyt czy pożyczkę, bank musi nam oddać wszystkie jej koszty proporcjonalnie obniżone.
Część banków stoi na stanowisku, że zwrot prowizji należy się tylko wtedy, jeśli kredyt został spłacony już po wrześniowym wyroku TSUE. Ale nadzieją dla tych kredytobiorców jest niedawna decyzja UOKiK w sprawie Banku Pocztowego. Urząd nakazał Bankowi Pocztowemu rozliczenie się z prowizji w przypadku kredytów, których udzielał na przełomie 2015 i 2016 r., a więc na długo przed wyrokiem TSUE. Może to stanowić sygnał dla innych banków, że zwroty prowizji dotyczą także kredytów konsumenckich spłaconych przed terminem, a zaciągniętych od grudnia 2011 r., czyli po wejściu w życie ustawy o kredycie konsumenckim.
Warto także wspomnieć o sprawie III CZP 45/19 zawisłej przed Sądem Najwyższym a dotyczącej charakteru pozaodsetkowych kosztów kredytu należnych do zwrotu przy wcześniejszej spłacie kredytu. Pytanie do Sądu Najwyższego w sprawie interpretacji art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim zadał Sąd Okręgowy w Lublinie. Zapytał on, czy prowizja za udzielenie kredytu konsumenckiego jest kosztem dotyczącym całego okresu obowiązywania umowy, który w przypadku spłaty kredytu przed terminem ulega obniżeniu o okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy, czy też kosztem, który nie dotyczy okresu obowiązywania umowy? Sąd Najwyższy uznał, że przewidziane w art. 49 ust. 1 uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu.
********
Każdy konsument, który spłacił pożyczkę przed terminem, a kredytodawca nie rozliczył się dotąd z pobranych opłat, może złożyć reklamację. W piśmie powinno znaleźć się powołanie na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. C-383/18 LEXITOR).
Warto pamiętać, że konsumenci nie muszą sami walczyć o swoje prawa i mogą skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnika, tym bardziej, że zdecydowana większość tego typu spraw kończy się procesem sądowym.
Jeśli spłaciłeś wcześniej kredyt i nie wiesz, w jaki sposób odzyskać prowizję, nie musisz sam zmagać się z bankiem czy para bankiem. Wystarczy, że skontaktujesz się z naszą kancelarią, a natychmiast zajmiemy się Twoją sprawą i pomożemy odzyskać należne Ci pieniądze od każdej instytucji finansowej. Nie pozwól na bezprawne przetrzymywanie Twoich pieniędzy.
Nowoczesne Centrum Antywindykacji bezpłatnie analizuje sprawy klientów, którzy zgłaszają się do Nas z powyższymi problemami. Posiadamy sprawdzone metody na wyjście ze spirali zadłużenia i skuteczne sposoby na walkę z prawnikami wierzycieli. Skutecznie walczymy o prawa Dłużników. Od lat zajmujemy się takimi sprawami, ciesząc się zaufaniem i satysfakcją swoich Klientów.
Zapraszamy do kontaktu z Nami!